W dniach 14 – 15 czerwca 2002r. w Lubiatowie (k. Sławy) odbyła się IV Konferencja Naukowa „Systemy pomiarowe w badaniach naukowych i w przemyśle”.
Gospodarzem i współorganizatorem Konferencji był Instytut Metrologii Elektrycznej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Współorganizatorami byli Komitet Badań Naukowych oraz Komitet Metrologii i Aparatury Naukowej Polskiej Akademii Nauk.
Zakres tematyczny obejmował zagadnienia komputerowych systemów pomiarowych i analizy ich właściwości metrologicznych, które zostały zaprezentowane w 27 referatach.
Tradycją konferencji jest zapraszanie przez Komitet Naukowy osób, które prezentują swoje najnowsze osiągnięcia w zakresie dotyczącym systemów pomiarowych. W tym roku swój referat przedstawił prof. Jerzy Jakubiec pt.: „Wyznaczenie niepewności danych w systemie pomiarowym w wykorzystaniem redukcyjnej arytmetyki interwałowej”.
Obradom konferencji towarzyszyła wystawa aparatury i sprzętu pomiarowo-sterującego.
Przewodniczący:
prof. dr hab. inż. Jerzy Barzykowski
Członkowie:
doc. dr inż. Bernard Baranowski
prof. dr hab. inż. Jerzy Bolikowski
prof. dr hab. inż. Jerzy Jakubiec
prof. dr hab. inż. Zdzisław Kabza
prof. dr hab. inż. Zygmunt Kuśmierek
dr inż. Wiesław Miczulski
prof. dr hab. inż. Marian Miłek
prof. dr hab. inż. Tadeusz Skubis
prof. dr hab. inż. Michał Szyper
dr inż. Wiesław Winiecki
prof. dr hab. inż. Jerzy Bolikowski - przewodniczący
dr inż. Wiesław Miczulski - sekretarz
Jerzy Jakubiec
"Wyznaczenie niepewności danych w systemie pomiarowym z wykorzystaniem redukcyjnej arytmetyki interwałowej"
W artykule opisano metodę budowy modelu, który pozwala na obliczanie niepewności wyników uzyskiwanych za pomocą systemu pomiarowego przy założeniu, że znane są niepewności źródeł błędów sytemu. Niepewność jest określana jako parametr źródła błędu wyznaczany na podstawie znajomości funkcji gęstości prawdopodobieństwa opisującej zbiór wartości błędu. Takie podejście umożliwia wykorzystanie redukcyjnej arytmetyki interwałowej do obliczania niepewności, dzięki czemu uzyskuje się wyrażenia macierzowe łatwe w realizacji za pomocą komputera. Istotną cechą metody jest rozpatrywanie zadań pomiarowych w systemie jako realizowanych przez przetworniki próbkujące, co pozwala na uzyskiwanie opisu działania systemu w postaci zbioru algorytmów odtwarzania i przetwarzania.
" Uncertainty determination of data in measuring system by means of reductive intervals arithmetic"
The paper describes a method which allows calculation of uncertainty of data delivered by a measuring system with assumption that uncertainties of the system error sources are known. Uncertainty is defined as a parameter of the error source determined on the basis of the probability density function described this error value set. Such an approach makes it possible to use reductive interval arithmetic to uncertainty determination that enables obtaining matrix equations easy to apply by means a computer. The important feature of the presented method is consideration of data acquisition in the system as performed by sampling transducers that allows obtaining the system model as a set of reconstruction and processing algorithms.
Witold Czajewski
"Automatyczne rozpoznawanie i śledzenie spawów przez robota przemysłowego z wykorzystaniem analizy obrazów"
Tematem artykułu jest projekt i realizacja zrobotyzowanego systemu do rozpoznawania i śledzenia spawów, z wykorzystaniem analizy obrazów. Jego głównym elementem jest aktywny układ wizyjny, składający się z dwóch kamer oraz oświetlacza laserowego. Opisana w artykule aktywna metoda kalibracji systemu wizyjnego nie wymaga znajomości żadnych jego parametrów, a polega na utworzeniu siatki kalibracyjnej, automatycznie kompensującej wszelkie zniekształcenia i nieliniowości wprowadzane przez elementy systemu. Dzięki symetrycznemu umieszczeniu kamer po obu bokach lasera oraz odpowiedniemu algorytmowi identyfikacji, system jest w stanie śledzić dowolne, trójwymiarowe spawy w przestrzeni. Jedynymi parametrami niezbędnymi do tego celu są: orientacyjna szerokość spawu oraz promień jego krzywizny.
"Automatic weld-bead recognition and tracking using a dedicated robotic vision system"
The subject of this paper is the design and performance of a visually guided robotic system for weld-bead recognition and tracking. Its main component is an active vision subsystem comprising of two cameras and a laser illuminator. The calibration method described in the paper, requires no knowledge of the system parameters, and relies on building a calibration grid that automatically compensates for all the distortions and nonlinearities introduced by the system components. Thanks to symmetrical camera placement ] on both sides of the laser and a proper identification algorithm, the system is able to track any three-dimensional weld-beads in space. The only parameters required to this end are: rough weld-bead width and radius of curvature.
Bogdan Bartosiński
"Diagnostyka układów analogowych z wykorzystaniem magistrali testującej mieszanej sygnałowo IEEE 1149.4"
Przedstawiono wyniki badań nad wykorzystaniem magistrali testującej mieszanej sygnałowo zgodnej ze standardem IEEE 1149.4 do diagnostyki wybranych struktur analogowych. Diagnostykę przeprowadzano metodą analityczną opartą na twierdzeniu Tellegena, metodą oscylacyjną oraz metodą opartą na przekształceniu biliniowym. Do badań użyto prototypowych układów scalonych typu MNABST-1 firmy Matsushita wyposażonych w magistralę IEEE 1149.4. We wszystkich przypadkach przedstawiono metodykę testów i wyniki identyfikacji uszkodzeń oraz zakres zastosowań danej metody. Zwrócono uwagę na ograniczenia związane z konstrukcją prototypowych układów MNABST-1.
"Diagnosis of analog electronic circuits with IEEE 1149.4 test bus"
Results of investigation mixed signal test bus IEEE 1149.4 for diagnosis of analog electronic circuits are presented. Three methods of diagnosis are investigated: computer aided analytical method based on Tellegen's theorem, oscillation based method and bilinear transformation method. The methodology of tests and some results of fault identification are presented. The Matsushita prototype Analog Boundary Test LSI MNABST-1 equipped with IEEE 1149.4 test bus was used in all methods. The attention is turned to the limitations connected with properties of circuits MNABST-1.
Janusz Dulas, Tadeusz Skubis
"Parametryzacja sygnału stochastycznego za pomocą siatek dwuwymiarowych"
Niniejszy artykuł przedstawia nową metodę parametryzacji sygnałów stochastycznych, opartą na analizie obrazów. Metoda ta, ze względu na dużą szybkość działania i jej możliwości automatycznego dopasowywania siatek czasowych do rozpoznawanego obrazu znalazła zastosowanie w badaniach nad rozpoznawaniem sygnałów mowy.
"Parameterization of stochastic signals using two-dimensional grids"
The new method of signals recognition is described. It is based on the image recognition. These images are received from grids which are putted on the parts of the time characteristic measured signal. This method is usable especially for the voice signal recognition, where there are basic periods giving possibilities of putting many grids. The results of research showed that the best grid which enables recognition all polish fonems for group of 45 researched people is the grid 6 rows* 9 columns. That grid has the least recognition equal 3 bits, mean recognition equal 16 bits and the biggest recognition equal 35 bits.
Marek Florczyk
"Przegląd wybranych metod testowania aplikacji informatycznych pod kątem ich zastosowania do testowania wirtualnych przyrządów pomiarowych:
W artykule przedstawiono wybrane metody testowania aplikacji informatycznych oraz praktyczny sposób ich wykorzystania do testowania wirtualnych przyrządów pomiarowych. Przedstawiono też zagadnienia związane z procesem testowania wirtualnego przyrządu na tle procesu jego wytwarzania.
"Review of selected methods of IT application testing in terms of their uses in testing virtual measuring instruments"
In article one introduced selected methods of IT application testing and practical manner of their utilisation in testing of virtual measuring instruments. Introduced problems are connected with process of virtual instrument testing on background of process his productions.
Krzysztof Gniotek, Magdalena Tokarska
Właściwości przepływowe tekstyliów przy impulsowym narastaniu ciśnienia powietrza"
W referacie przedstawiono wyniki badań przepuszczalności powietrza płaskich wyrobów włókienniczych przeprowadzone na nowym stanowisku zbudowanym w ramach Grantu 8 T10C 019 17. Wykonano eksperyment oparty o plan specjalny. Ponieważ wyroby włókiennicze są w większości obiektami niesterownymi użyto planu stałoukładowego. Znaleziono formalną zależność wiążącą ze sobą wskaźnik przepuszczalności udarowej powietrza wyrobów z ich grubością, masą powierzchniową i licznością nitek przypadającą na objętość. Na koniec przedstawiono koncepcję przemysłowego przyrządu do oceny przepuszczalności udarowej.
"Textile flow properties during the impulse growth of pressure"
In the paper the results of impact air permeability measurements of flat textiles are presented. The study was conducted on a new test stand. The experiment based on a special plan was carried out. Because of no-control of textiles a steady system plane was used. A formal dependence of the impact air permeability of products on their thickness, surface mass and the number of threads per volume has been found. Finally, a conception of an industrial device for the estimation of impact permeability has been presented.
Jerzy Jakubiec, Jerzy Roj
"Model błędów sieci neuronowej jako ogniwa przetwarzania próbkującego"
W artykule opisano koncepcję budowy modelu błędów sieci neuronowej wykorzystywanej w przetworniku próbkującym do odtwarzania wartości chwilowych jego wielkości wejściowej. Zaproponowany model wzorowany jest na modelu błędów stosowanym do opisu właściwości metrologicznych algorytmów odtwarzania realizowanych w sposób programowy przez procesor. Umożliwia to porównywanie tego rodzaju właściwości dla realizacji procesorowej i neuronowej algorytmów odtwarzania.
"Error model of neural network used as an element of sampling processing"
The paper describes a concept of building an error model of the neural network used in the sampling transducer for reconstruction of instantaneous values of its input quantity. The structure of the proposed model is the same as that applied to the description of metrological properties of reconstruction algorithms performed by a processor in the program way. It enables comparison of the both ways of realising the reconstruction algorithm - by a processor and by a neural network.
Jan Ryszard Jasik, Piotr Warda
"Wyznaczanie dynamicznych charakterystyk przetworników pomiarowych "napięcie-częstotliwość""
Przedstawia się koncepcję badań przetworników "napięcie-częstotliwość" w stanach dynamicznych. Omawia się strukturę wspomaganego komputerowo systemu pomiarowego oraz oprogramowanie umożliwiające praktyczne wyznaczanie charakterystyk amplitudowo-częstotliwościowych przetworników U/f. Prezentuje się wyniki przeprowadzonych eksperymentów oraz analizę uzyskanych danych.
"Appointment of dynamic charakteristics of voltage to frequency converter"
The article presents the conception of research of voltage to frequency converter in dynamic states. It describes the structure of computer supported measurement system and software enabling practical appointment of amplitude and frequency characteristics of voltage to frequency converter. The article presents also the results of experiments and analysis of obtained data.
Łukasz Jedliński, Marian Kampik, Janusz Tokarski
"Źródło wzorcowego napięcia stałego wykorzystujące zasadę cyfrowej bezpośredniej syntezy sygnału"
W pracy przedstawiono koncepcję źródła wzorcowego napięcia stałego wykorzystującego zasadę cyfrowej bezpośredniej syntezy sygnału. Podstawowym powodem zastosowania układu DDS jest uproszczenie dzielnika rezystancyjnego, stosowanego we współczesnych programowanych źródłach wzorcowego napięcia stałego. Opracowane źródło umożliwia nastawę napięcia w zakresie 0... UREF z rozdzielczością względną 1×10-8. Przeprowadzona została wstępna ocena niepewności nastawy napięcia wyjściowego.
"A programmable standard DC voltage source based on a direct digital synthesis technique"
The concept of a new programmable standard DC voltage source is presented in the paper. The source uses the direct digital synthesis (DDS) principle to simplify the design of the analog part of the source. The output voltage of the source can be set with a resolution of 8 significant digits in the 0… UREF range. Three main sources of uncertainty of the output voltage are depicted and partially analyzed.
Janusz Kaczmarek, Włodzimierz Kulesza
"Koncepcja budowy trójfazowego kalibratora napięć i prądów przemiennych"
W artykule przedstawiono podstawowe założenia techniczne projektu trójfazowego kalibratora napięć i prądów przemiennych, przeznaczonego do sprawdzania mierników mocy lub energii prądu trójfazowego przy sygnałach sinusoidalnych i odkształconych. Do konstrukcji kalibratora zastosowano procesory sygnałowe oraz szereg innych zaawansowanych układów cyfrowych, zapewniających wysokie parametry metrologiczne i eksploatacyjne urządzenia. Kalibrator jest realizowany w ramach projektu celowego nr 8 T10C 062 2000/C/5085.
"Design concept of development of three phase AC voltage and current calibrator"
In the paper, design concept and basics guidelines of three phase ac voltage and current calibrator are presented. The calibrator is designed for checking power and energy meters with sinusoidal and non sinusoidal signals. Some sophisticated digital devices such a DSP processors, DDS chips, a/c and d/c converters and microcomputer systems are applied to achieve high performance and usefulness of the calibrator.
Arkadiusz Kluger, Tadeusz Skubis
"Metoda cyfrowego odtwarzania wzorcowego napięcia quasi-sinusoidalnego"
W pracy przedstawiono warunki i koncepcję syntezy wzorcowego napięcia sinusoidalnego. Określono analitycznie generowany przebieg oraz wyznaczono jego wartość skuteczną i współczynnik kształtu, i porównano z przebiegiem schodkowym oraz odniesiono do idealnego przebiegu sinusoidalnego. Zaproponowano metodę i warunki wzorcowania układu.
"A method of reconstruction of a quasi-sinusoidal standard voltage"
A concept and conditions of reconstruction of the standard quasi-sine wave voltage are presented. An analitical equation of generated signal, the rms value and the shape coeffitient are defined and compared to stairs signal and brought back to the ideal sine wave signal. A method and conditions of calibration the arragment are proposed.
Tomasz Knyziak, Wiesław Winiecki
"Nowa koncepcja rozproszonego przyrządu wirtualnego wykorzystującego telefon komórkowy z wbudowaną maszyną wirtualną platformy Java 2 Micro Edition"
Telefonia komórkowa jest dynamicznie rozwijającą się dziedziną, a jej zastosowania wykraczają poza proste porozumiewanie się. Jednym z zastosowań jest monitoring i zdalne sterowanie systemami pomiarowymi, które można realizować wykorzystując między innymi nową technologię Java 2 Micro Edition (J2ME). W artykule dokonano porównania możliwości i ograniczeń systemów opartych o trzy różne mechanizmy: SMS, WAP oraz J2ME. Szczegółowo przedstawiono możliwości ostatniej z wymienionych technologii. Zaproponowano architekturę wirtualnego oscyloskopu wykorzystującego telefon z maszyną wirtualną J2ME; przedstawiono metody służące do realizacji systemu oraz jego ograniczenia.
"A new concept of a distributed virtual instrument using a mobile phone equipped with Java 2 Micro Edition virtual machine"
The article proposes an architecture of a distributed measuring system that uses Java 2 Micro Edition (J2ME) mobile phone as one of its elements. Significant advantages over SMS and WAP-based systems are presented. Capabilities and limitations of J2ME-based systems are shown and their best fitness for the purpose is manifested for foreseeable future.
Włodzimierz Kulesza, Ryszard Rybski
"System pomiarowo-diagnostyczny do badania parametrów przekaźników elektromagnetycznych"
W artykule przedstawiono budowę i możliwości pomiarowe systemu pomiarowo - diagnostycznego dedykowanego do badania podstawowych parametrów elektrycznych i czasowych przekaźników elektro-magnetycznych z cewką na prąd stały i liczbą zestyków od 1 do 4 (przełącznych, zwiernych lub rozwiernych). System został wdrożony u producenta przekaźników RELPOL S.A. w Żarach i jest stosowany do badań kontrolnych przekaźników.
"Diagnostic-measurement system for parameters measurements of electromagnetic relays"
In the paper, design concept and measurements possibility of diagnostic-measurement system for electromagnetic relays is described. This system is dedicated for relays with DC coil, number of switches from 1 to 4 forms A, B or C. The system is full automatic and allows to make in few seconds basics parameters measurements of relays: operating and no operating voltages, coil resistance, switch resistance, times parameters. System was implemented and is in use in factory RELPOL S.A..
Jadwiga Lal-Jadziak
"Wpływ kwantowania na dokładność estymacji wartości średniokwadratowej"
Przedstawiono twierdzenia Widrowa i warunki odtwarzalności dla kwantowania w zastosowaniu do wartości średniokwadratowej. Dokonano analizy błędu obciążenia estymatora wartości średniokwadratowej spowodowanego niespełnieniem warunków odtwarzalności dla kwantowania. Szczególną uwagę poświęcono sygnałom o rozkładzie prostokątnym i normalnym, sygnałowi harmonicznemu oraz sygnałowi harmonicznemu z szumem gaussowskim.
"The influence of quantizing on the accuracy of mean square value estimation"
The quantizing theorems of Widrow and quantizing reconstruction conditions for the estimation of the mean square value are presented. An analysis of the bias error of the mean square value estimator, caused by non-satisfied quantizing reconstruction conditions, is carried out. Special attention is devoted to the rectangular and normal pdf signals, the harmonic signal, and the harmonic signal with Gaussian noise.
Jacek Leśnikowski
"Przyrząd do pomiaru porowatości wykorzystujący metodę objętościowo-ciśnieniową"
W referacie przedstawiono konstrukcję przyrządu do pomiaru porowatości zbudowanego w ramach Grantu Promotorskiego. Przedstawiono zasadę działania przyrządu, która wykorzystuje prawa przemian gazowych. Zaprezentowano również wyniki wstępnych pomiarów cech metrologicznych przyrządu.
"Pressure-volume method based porosimeter"
In this paper the construction of porosimeter is presented. The porosimeter is based on the ideal gas law and is fully computerized and automated system. The system can measure the total volume,the total porosity, and the real density of sample. The results of initial mesurements of the system are also presented.
Michał Maćkowski
"Bezprzewodowa transmisja danych pomiarowych w sieci GSM
W artykule przedstawiono różne standardy transmisji danych w sieci telefonii komórkowej GSM. Przedstawiono możliwość wykorzystania usług transmisji danych, które są obecnie oferowane przez operatorów sieci komórkowych do transmisji wyników pomiarów w rozproszonych systemach pomiarowych. Opisano konfigurację przykładowego systemu pomiarowego wykorzystującego transmisję danych w sieci GSM opracowanego i wykonanego w Politechnice Poznańskiej.
"Wireless measuring data transmission in GSM system"
In this article some standards of data transmission using GSM mobile network was described. Possibility of using data transmission service offered by GSM providers for transmission of measurements data in distributed measuring system was shown. An application of measuring system with GSM transmission was presented. This system has been designed and developed in Poznan University of Technology.
Adam Markowski, Leszek Furmankiewicz
"Integracja sieci przemysłowych z siecią Profibus DP
Przedstawiono budowę i realizowane funkcje mostów komunikacyjnych warstwy łączenia danych modelu OSI/ISO, umożliwiających integrację sieci Profibus DP z sieciami przyrządów kontrolno - pomiarowych krajowych producentów posiadających cyfrowe wyjście komunikacyjne w innym niż Profibus DP standardzie komunikacyjnym. W zrealizowanych mostach protokół komunikacyjny Profibus DP realizowany jest przez specjalizowany układ scalony typu SPC3, zapewniający pełną zgodność wyjścia komunikacyjnego ze standardem. Przedstawiono również analizę wpływu różnic prędkości transmisji w integrowanych segmentach sieci na czas pobrania danych.
"Integration industrial networks with Profibus DP"
In the paper method of intergration of devices with non-standards and Modbus standard with standard industrial network Profibus DP by means of bridge are presented. Block diagram and basic function of the bridge are described. Modbus and non-standard protocol is realized by software. Complete Profibus DP slave protocol and some Layer1/Layer2 utilities are realized by Siemens Profibus Controller SPC3.
Emil Michta, Robert Szulim
"Systemy pomiarowo - sterujące z wbudowanymi serwerami WWW"
W artykule przedstawiono strukturę i stos protokołowy internetowego systemu pomiarowo - sterującego z wbudowanymi serwerami WWW. Opisano budowę i działanie wbudowanego serwera WWW i sposób ustawiania parametrów protokołu TCP/IP. Przedstawiono sposób modyfikacji oprogramowania wbudowanego serwera WWW, sposób ładowania stron WWW oraz przykładowe strony WWW do realizacji funkcji pomiarowych i funkcji sterujących.
"Measurement and control systems based on embedded WWW servers"
In the paper, structure and protocol stack of Internet Measurement System with embedded WWW servers are presented. Components, functioning and way of TCP/IP protocol parameters seting of the Embedded WWW Server are descibed. Way of Embedded WWW Server software modification, way of WWW pages loading and example WWW pages to measurement and control functions are presented.
Andrzej Muciek
"System do komparacji wzorców indukcyjności oparty na pomiarach napięć"
Przedstawiono system do precyzyjnej komparacji wzorców indukcyjności oparty na metodzie trzech woltomierzy. Omówiono zasadę pracy systemu oraz sposób realizacji praktycznej. Wyprowadzono i przeanalizowano wzory pozwalające na ocenę niepewności komparacji. Określono optymalne warunki pracy układu dla poszczególnych stosunków porównywanych wzorców. Otrzymane wyniki wykazują, że analizowany układ pozwala, przy użyciu dostępnej na rynku aparatury, na komparację wzorców indukcyjności z niepewnością na poziomie lepszym niż 10 ppm w zakresie małych częstotliwości.
"System for inductance standard comparison based on voltage measurements"
The system for inductance standard comparison based on the method of "three voltages" is presented. Operation of the system and its practical realisation is described. Uncertainty of comparison and choice of optimal comparison conditions are discussed. Practical examination and analysis shows that the presented system make it possible to compare inductance standards with uncertainty smaller than 10 ppm using the commercially available apparatus.
Krzysztof Pacholski, Roman Gozdur
"Stanowisko do pomiaru elektrycznych parametrów bezpieczeństwa odbiorników dużej mocy"
Przedmiotem referatu jest stanowisko pomiarowe, za pomocą którego można wyznaczać wartości elektrycznych parametrów bezpieczeństwa oraz parametry energetyczne odbiorników o mocy zawartej w przedziale wartości od 0.1kW do 66kW. Do pomiaru elektrycznych parametrów bezpieczeństwa tych odbiorników wykorzystano system pomiarowy firmy ET Testsysteme GmbH typu Tipturn E500 [4]. Pomiar parametrów energetycznych realizowany jest za pomocą miernika parametrów sieci typu MPS [3]. Do akwizycji wyników pomiarów, uzyskanych za po-mocą wymienionych przyrządów, wykorzystywany jest komputer PC.
"The position of the measurement of electric safety parameters of large power receivers"
The position to measurement of the electric safety pa-rameters and power parameters of receivers of power from 0.1 to 66kW is presented in the paper. To the meas-urement of electric safety parameters of these receivers was used the measuring system Tipturn E 500 [4] pro-duced by firm ET Testsysteme GmbH. The power parame-ters are measured by means of the power network pa-rameters measure MPS [3]. To acquisition of results of measurements obtained by means of these instruments a computer PC is used.
Dariusz Reska, Marek Twardowski, Sławomir Melech, Bogusław Jackiewicz
"Zastosowanie multimetru cyfrowego DM21 w automatyzacji pomiarów"
W artykule przedstawiono możliwość budowania systemów pomiarowych dla celów przemysłowych i laboratoryjnych w oparciu o multimetr cyfrowy DM21 i współpracujące z nim oprogramowanie wizualizacyjne METROL 21. Omówiono parametry techniczne multimetru i zestaw jego funkcji pomiarowych. Przedstawiono też strukturę i funkcje środowiska programowego zapewniającego automatyzację pomiaru za pomocą multimetru. Wskazano, że zastosowanie oprogramowania dedykowanego dla przyrządów pomiarowych rozszerza ich parametry funkcjonalne oraz umożliwia automatyzację pomiarów. Dzięki takim rozwiązaniom technicznym ułatwiona jest również akwizycja danych pomiarowych z obiektu dla innych użytkowników w systemie.
"Aplication of digital multimeter DM21 in automatic control"
The paper presents possibility of building of industrial and laboratory measuring systems - basing on digital multimeter DM21 and cooperating from it software METROL 21. The paper describes structure and functions of environment programmatic assuring automatization of measurement. The software dedicated for measuring devices widens their functional parameters and makes possible automatization of measurements. Thanks to such technical solutions made easy is also canvassing given measuring - from object for other users in system.
Ryszard Rybski, Janusz Kaczmarek
"Kalibracja próbkującego systemu do pomiaru zespolonego stosunku napięć"
W artykule przedstawiono system do pomiaru zespolonego stosunku napięć sinusoidalnie zmiennych z wykorzystaniem metody próbkowania i algorytmu FFT. Zaproponowano oparte na cyfrowych generatorach napięcia sinusoidalnego i transformatorach pomiarowych trzy układy pomiarowe umożliwiające wyznaczanie błędów opracowanego systemu próbkującego przy pomiarze stosunku napięć różniących się kątem fazowym o Pi, Pi/2 i 2Pi w zakresie częstotliwości 50Hz - 1kHz.
"Calibration of a sampling system for the complex ratio measurement of the voltage signals"
A system based on sampling method and the FFT algorithm for measuring a complex ratio of sinusoidal voltages is presented. Three measurement schemes with digital sinusoidal generators and measuring transformers were designed to determine errors of the sampling system. They are used to measure signals differing in phase by Pi, Pi/2 and 2Pi at frequencies from 50Hz to 1kHz.
Dobrosława Sochocka
"Badania przebiegu quasi-stałego napięcia elektrycznego w funkcji czasu w procedurze wzorcowania źródła opartego na diodach Zenera"
W pracy opisano wielkości charakteryzujące przebieg napięcia elektrycznego w funkcji czasu źródeł wykorzystujących diody Zenera oraz sposób wyznaczania tych wielkości. Przeprowadzona analiza pozwala na wybór kryterium i metody szacowania niepewności metodą statystyczną w procedurze wzorcowania źródeł z diodami Zenera. Charakteryzują się one rozkładem napięcia w funkcji czasu pomiaru wskazującym na istnienie szumu typu 1/f o niskiej częstotliwości. Do analizy przebiegu napięcia wykorzystano odchylenie standardowe wartości średniej dla różnej liczby pomiarów i odchylenie Allana dla różnych przedziałów czasu próbkowania. Wyznaczono również rozkłady średnich wartości napięć w różnych przedziałach próbkowania w funkcji czasu pomiaru.
"Testing of voltage versus time function in the procedure of the Zener diode-based standard calibration"
The paper includes the quantities characterising the voltage versus time function of the Zener diode-based standard as well as the methods of calculation these quantities. An analysis presented in the paper enables to choose of the method of the estimation of uncertainty by statistical way. Zener diode-based standard is characterised by the measured voltage vs. time function indicating the existence of the low frequency noise type 1/f. The Allan deviation was used as the best quantity for uncertainty estimate of Zener standards.
Paweł Studziński
"Dokładność pomiaru temperatury za pomocą multimetru cyfrowego"
W referacie przedstawiono multimetr cyfrowy do pomiaru wielkości elektrycznych i nieelektrycznych takich jak temperatura, ciśnienie i wilgotność. Opisano strukturę układu do pomiaru temperatury. Wyznaczono i przeanalizowano błąd pomiaru temperatury.
"Accuracy of accuracy of temperature measurement with digital multimeter"
The new universal multimeter for measurement of electrical and nonelectrical quantities such temperature, pressure and humidity is presented in the paper. The structure of temperature measurement circuit of that instrument is given. Errors of temperature measurements are discussed.
Tadeusz Topór-Kamiński
"Błędy własne algorytmu przetwarzania czasowego ciągu danych pomiarowych"
W pracy przedstawiono metodę wyznaczania błędów własnych algorytmów służących do przetwarzania ciągów danych pomiarowych, głównie ciągów czasowych. Algorytm traktowany jest jako jedno z ogniw toru pomiarowego, a wiec analiza jego właściwości metrologicznych przeprowadzana jest tak jak dla przetwornika pomiarowego. Zaproponowano ogólny model błędów własnych umożliwiający wyznaczanie ich rozkładów na wyjściu algorytmu. Dla przykładowego algorytmu DFT zaproponowano ogólny model błędów, a następnie wyznaczono rozkład wybranego błędu własnego.
"Determination of own errors of algorithm used for processing measurement data time sequence"
The paper presents a method of calculating own error of an algorithm used for processing a measurement data time sequence. Algorithm is treated as one of the elements of measuring system then its uncertainty has been analysed in the same way as measuring converter. An general algorithm error model allowing determination of own error distributions has been proposed. An example of obtaining the histogram of chosen error for DFT algorithm has been described.
Zygmunt Lech Warsza
"Analiza czułości mostków rezystancyjnych dwuprądowo zasilanych"
Po krótkim wprowadzeniu, podano schematy i wzory podstawowe niekonwencjonalnych mostków rezystancyjnych zasilanych z dwu źródeł prądowych włączonych obocznie do ramion naprzeciwległych mostka. Przy jednakowych źródłach warunek równowagi takich układów to równość iloczynów rezystancji ramion przyległych do przekątnej wyjściowej. Właściwości tych układów rozpatruje się na tle klasycznego mostka Wheatstone'a o zasilaniu prądowym. Podano metodę polegającą na dokonaniu dwu pomiarów przy zamianie miejscami źródeł zasilających, która eliminuje wpływ różnicy prądów źródłowych. Przeanalizowano szczegółowo czułości początkowe powyższych układów przy stałym prądzie zasilającym i stałej mocy czujnika. Podano ich zależności od parametrów układu i możliwości optymalizacji. Pracę kończą wnioski i bibliografia.
"Analysis of sesitivity of double current supplied DC resistance bridges"
After short introduction basic equations of resistance bridges supplied unconventionally by two current sources connected parallel to the opposite bridge arms are given. When these sources are equal the balance conditions of the circuit are reduced to the equality of products of resistances of the neighbouring arms to the output diagonals. The method of measurement with not equal sources is also developed. Initial sensitivity of above circuit and classic Wheatstone bridge with current supply are described. In the end some practical conclusions are formulated.
Maciej Wawrzyniak, Jakub Pająkowski
"System pomiarowy do badania stanów nieustalonych w obwodach z QPC"
W artykule przedstawiono system pomiarowy służący do badań stanów nieustalonych w obwodach z QPC. W praktyce QPC (ang. Quantum Point Contacts) powstają pomiędzy zestykami przekaźników lub wyłączników mechanicznych. Efektem powstania QPC pomiędzy zestykami są skokowe zmiany przewodności zestyku obserwowane przy jego rozwieraniu. Zmiany te powodują modyfikację dobrze znanych z praktyki i opisanych teoretycznie stanów nieustalonych w obwodzie. Do wytwarzania QPC zastosowano przekaźnik własnej konstrukcji. Ponadto przedstawiono przykładowe wyniki pomiarów stanów nieustalonych w obwodzie RLC z QPC wykonane za pomocą opisanego systemu pomiarowego.
"Measurement system for investigation transient states in circuits with QPC"
The paper presents a measurement system for investigation transient states in circuits with Quantum Point Contacts. QPC is a formation between metallic contacts in commercial relays or mechanical switches. We have observed staircase characteristic of conductance of the contacts between the relay as a function of time. This effects significantly modifies well known transient states in circuits. We describe a home build relay construction. The relay was used to produce QPCs in circuits. We constructed an automated setup, which makes it possible to record current in a breaking contact. The paper presents result of measurements of transient states in RLC circuit with Quantum Point Contacts, too.
